Projenin Amaçları
İnsan beslenmesinde çok önemli yeri olan proteinlerin en az yarısının hayvansal kökenli olması gerektiğinden sağlıklı nesiller yetiştirebilmemiz için hayvan kökenli protein kaynağı olan et ve süt ile bunların mamulleri üretimini sağlıklı şartlarda hastalıktan ari işletmelerde yetiştirdiğimiz hayvanlardan elde ederek artırmamız gerekmektedir. Bu tür işletmeler bölgemizde yok denecek kadar azdır.
Hayvancılıkta girdi maliyetlerinde yemden sonra ikinci sırayı hastalıklarla mücadelede kullanılan ilaçlar almaktadır. Oysa gelişmiş ülkelerde hastalıklarla mücadele de aşılama yöntemi daha etkin kullanıldığı için girdi maliyetleri azalmıştır.
İlimizde de hastalıklarla mücadele kapsamın da İl Müdürlüğümüz tarafından aşılama çalışmaları yürütülmektedir. Bunun yanı sıra bu hastalıklarla mücadele de suni tohumlamanın da etkin yapılması sağlanmalıdır. Bu kapsamda ilimizde öncelikle insan sağlığını tehdit eden ve hayvancılıkta büyük oranda verim kayıpları ile ülke ekonomisinde büyük zararlar oluşturan Brucella hastalığı ile etkin bir mücadele edilmesi sağlanmıştır.
Bu projede, Hakkari ili ve 3 ilçesinde büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda görülen Zoonoz karakterde olan özellikle insan sağlığını tehdit eden, Brucella hastalığı, hayvanlarda verim kaybı oluşturan, hayvan ve hayvansal ürünlerimizin ticaretinde Uluslararası kısıtlama getiren, çoğunlukla hayvanlarda yavru atığı ile sonuçlanan, tedavisi yapılmayan, büyük çaplı ekonomik kayıplara sebep olan hastalıkları, suni tohumlama ve aşılama uygulamaları yaparak yok etmeyi, hastalıklardan korunma yolları arttırılması, hastalıklardan ari işletmelere sahip olabilmenin önemi vurgulana ve uygulamalar sırasında hayvan barınakları, bakım ve besleme şartlarının iyileştirilmesi konularında çiftçilerin eğitilmesi de sağlanmıştır.
Özellikle Brucella Dünyada en yaygın Zoonoz hastalık olarak bilinmektedir. İlimizde Brucella vaka sayılarında her yıl değişen oranlarda gözlenmektedir. Vakalar daha çok 15- 65 yaş grubunda gözükmektedir. Ayrıca Brucellanın yol açtığı iş gücü kaybı da dikkate alınmalıdır. Brusellozda teşhis konmamış vaka grubu da dikkate alındığında bu miktarın çok daha fazla olduğu tahmin edilebilir.
Proje kapsamında suni tohumlama yapılarak Hakkari ilinde hayvancılığın geliştirilmesi ve elde edilecek hayvanların hastalıktan ari olmaları hedeflenmektedir. Hastalıktan ari hayvanlar elde edilerek bunlardan elde edilen et ve süt ürünlerinde de Brucelladan ari ürün elde edilecektir. Böylece insanlarda Brucella hastalığının önüne geçilecektir. Bu kapsamda İl Müdürlüğümüz Veteriner Hekimleri ve Teknisyenleri aracılığı ile 2018 yılı Mart ayından itibaren başlatılan suni tohumlama projesi kapsamında Mart Ağustos Ayları içerisinde İl genelinde Her yıl 4.000 adet suni tohumlama yapılması hedeflenmiştir. Bu projeyle birlikte suni tohumlama yapılarak Brucella hastalığından ari hayvan sayısının 2 katına çıkarılması hedeflenmektedir. Bu amacın gerçekleşmesi için Hakkari ilinde kamu kurumlarında çalışan Veteriner Hekim ve Veteriner Sağlık Teknisyeninden yararlanılmıştır.
Hakkari ilindeki hayvancılığı, üyesi olmaya çabaladığımız AB ülkeleri ile kıyaslamak hiç mümkün değildir. Fakat Hakkari’nin geniş mera alanları ve iklimi düşünüldüğü zaman gerekli tedbirler alındığında İlimizdeki hayvancılık AB ülkelerindeki gibi Brucelladan ari ve verim kabiliyeti yüksek ırklar olacaktır. Böylece AB ye uyum sürecinde de hastalıklar konusunda ki sorunlarımızın da önüne geçilmiştir.
İlimizde 2016 yılında il dışına 11.476 adet büyükbaş, 221.804 adet küçükbaş hayvan sevki, ilimize ise 7286 adet büyükbaş, 148.114 adet küçükbaş hayvan sevki gerçekleşmiştir. İlimiz mera alanlarını geniş olması nedeniyle yaz aylarında göçer hayvancıların yayla alanları içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle ilimizde oluşabilecek salgın bir hastalık göçer hayvancılar tarafından tüm ülkeye yayılabilecektir.
Brucella hastalığı gebe hayvanlarda %30 – 80 oranında yavru atmaya sebep olmaktadır.
AB ülkelerine süt ve süt ürünlerinin ithalatındaki kısıtlamalardan doğan ekonomik kayıplar hesaplanamayacak kadar yüksektir.
Tedavi sürecinde önemli sayılabilecek maliyet, örneğin Brucella hastalığının teşhis ve tedavi maliyeti kişi başına 2012 yılı verilerine göre 13.050,00 TL ¨ dir.
Tedavide kullanılan ilaçların büyük çoğunluğu yurtdışı kaynaklı olmasından dolayı ülkemiz açısından büyük ekonomik kayıplara sebep olmaktadır.
İlimizde mera hayvancılığı yapılmakta olup mera hayvancılığında genelde boğa ile aşım tercih edilmektedir. Bu sebeple sürüde bulunan Brucella hastalığı taşıyan enfekte bir hayvan cinsel yolla Brucella hastalığının etkenlerini boğaya geçirmekte ve dolayısı ile boğanın aşım yaptığı bütün sürüye hastalığın etkeni geçmektedir.
Hakkari ilinde yüksek verimli kültür ırkı sığırların melezlerinin artırılması ve batı illeri ile rekabet edebilmesi için kaliteli yüksek verimli ve Zoonoz hastalıklardan özellikle Brucella hastalığından ari hayvanlar elde edilebilmesi için suni tohumlama yöntemi kullanılması zorunludur.
Bu amacın gerçekleşebilmesi için, Hakkari ilinde mevcut olan veteriner hekim ve veteriner sağlık teknisyenlerinin suni tohumlama becerilerini geliştirerek tümünden yararlanmak zorunluluğu vardır. İl ve İlçe Müdürlüklerimizde görev yapan veteriner hekim ve veteriner sağlık teknisyenlerine yapılacak olan suni tohumlama kursu ve suni tohumlamada kullanılan sperma teşviki ile ilimizdeki kapasite harekete geçirilecektir. İl ve ilçe Tarım ve Orman Müdürlüğünde çalışan veteriner hekimler ve veteriner sağlık teknisyenleri tarafından hayvanlarda suni tohumlama yapılarak ilimiz genelindeki kapasite tam anlamıyla kullanılmıştır.
